Van Gogh wandelroute Tilburg

3 uur 30 minuten (16,0 km)

  • Download GPX

Ontdek de omgeving waar de jonge Vincent tekenlessen kreeg
Welkom in Tilburg. Hier krijgt de jonge Van Gogh in 1866 zijn eerste tekenlessen bij meester Huijsmans. Als Van Gogh op 13-jarige leeftijd in de stad aankomt, telt Tilburg ongeveer 18.500 inwoners. De spoorlijn Tilburg-Breda en het station zijn net drie jaar oud en de meest voorkomende beroepen zijn wever en fabriekswerker. In de direct omgeving van Tilburg ligt net als toen het bekenlandschap van de Leij en de Voorste Stroom, met zijn kleine akkers en karakteristieke knotwilgen. Wandel de stad uit, het groen in en ontdek de gezellige Piushaven, uitkijktoren De Nieuwe Herdgang en Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven.

Het verhaal van Vincent van Gogh in Tilburg
Tilburg is de plek waar Van Go…

Ontdek de omgeving waar de jonge Vincent tekenlessen kreeg
Welkom in Tilburg. Hier krijgt de jonge Van Gogh in 1866 zijn eerste tekenlessen bij meester Huijsmans. Als Van Gogh op 13-jarige leeftijd in de stad aankomt, telt Tilburg ongeveer 18.500 inwoners. De spoorlijn Tilburg-Breda en het station zijn net drie jaar oud en de meest voorkomende beroepen zijn wever en fabriekswerker. In de direct omgeving van Tilburg ligt net als toen het bekenlandschap van de Leij en de Voorste Stroom, met zijn kleine akkers en karakteristieke knotwilgen. Wandel de stad uit, het groen in en ontdek de gezellige Piushaven, uitkijktoren De Nieuwe Herdgang en Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven.

Het verhaal van Vincent van Gogh in Tilburg
Tilburg is de plek waar Van Gogh op 13-jarige leeftijd zijn allereerste tekenlessen krijgt. Op 15 september 1866 verwelkomt de gloednieuwe Hogere Burger School Koning Willem II hem als een van de meest opmerkelijke leerlingen, met een uitstekende cijferlijst van zijn lagere school in Zevenbergen op zak. Vincent vindt een kosthuis bij de familie Hannik aan de Korvel 57, het huidige Sint Annaplein 18-19. Hier herinneren een gedenkplaat en een bijzondere Van Goghbank aan Vincents tijd in Tilburg.

Vincent heeft gevoel voor talen en presteert goed. In het voormalige paleis van Koning Willem II, het huidige Paleis Raadhuis van Tilburg, krijgt hij tekenles van de schilder Constant Cornelis Huijsmans (1810-1886). Huismans besteedt veel aandacht aan het tekenen van diepte en staat bekend als een uitstekend tekenleraar. Toch rept Vincent later met geen woord over de tekenlessen. Ondanks een prima overgangsrapport naar de tweede klas, wordt Vincent in het tweede jaar van school gehaald en keert hij terug naar het ouderlijk huis in Zundert. De reden is onbekend.

Vincent woonde zo’n 1,5 jaar in Tilburg. In zijn tijd was het Wilhelminakanaal nog niet gegraven en werd het landschap gedomineerd door beken, kleine akkers en knotwilgen. Zo karakteristiek voor zijn latere werk.

Wil je meer weten over de Tilburgse periode van Vincent? Kijk dan op www.vangoghbrabant.com/tilburg. Hier vind je ook een interessante wandeling door de Korvel en de binnenstad.

Duurzaamheidsvallei
De vrijwilligers van stichting de Duurzaamheidsvallei werken hard aan het verduurzamen van het gebied tussen Moerenburg (Tilburg) en Durendael (Oisterwijk) langs de Voorste Stroom. Ze zorgen er voor natuurontwikkeling, het versterken van flora en fauna en het stimuleren van duurzame energie. Bovendien legt de stichting wandelpaden aan. Via gidsen en de informatiepanelen die je aan de route tegenkomt, worden de verhalen over natuur en cultuur in dit gebied gedeeld.

Papieren wandelkaart
Bij deze Van Gogh NP wandelroute is een handige papieren wandelkaart uitgebracht. Deze is verkrijgbaar via onze webshop.

Hoe werkt deze wandelroute?
Deze Van Gogh NP wandelroute is uitgezet over het wandelknooppuntensysteem in Brabant. Je herkent de route aan de schildjes met opschrift ‘Van Gogh Nationaal Park’, die je aantreft op ieder knooppuntpaaltje. Volg de Van Gogh NP wandelroute van het ene naar het andere genummerde knooppunt. Tussen de knooppunten volg je de bewegwijzering van het wandelknooppuntensysteem. 

Wandelen door Van Gogh Nationaal Park
Ontdek Van Gogh Nationaal Park. Geniet van het Brabantse landschap vol slingerende beken, uitgestrekte natuurgebieden, boerenland, landgoederen en groen tot in het hart van de dorpen en steden. Hier werken we samen aan een mooie, gezonde en groene leefomgeving. Met Vincent van Gogh als gids. Hij groeide op in dit gebied en weer geïnspireerd door de natuur en de Brabanders die het land bewerkten. De Van Gogh wandelroutes laten je de plekken die een bijzondere rol speelden in zijn leven, zelf beleven. Alsof je in een schilderij wandelt! Bekijk alle Van Gogh wandelroutes hier en deel je ervaring met ons via #VanGoghNP en #routesinbrabant.

Meldpunt Routes
Klopt er iets niet aan de bewegwijzering of de route? Meld dit via het Meldpunt knooppuntroutes Brabant. Je kunt ook bellen naar 0800-4050050 (gratis).

Dit ga je zien

1

Piushaven

Piushaven
5017 AN Tilburg
Piushaven
61 01 89
2

Rijksmonument Waterzuivering Moerenburg

Hoevense Kanaaldijk
Tilburg
Rijksmonument Waterzuivering Moerenburg
3

Huize Moerenburg

Moerenburgseweg 1
5018 TC Tilburg
Huize Moerenburg
86 86
4

Korvelse Waterloop

Korvelse Waterloop
Tilburg
Korvelse Waterloop
99 87 97 63 64 62
5

Café Mie Pieters

Café Mie Pieters
Laag Heukelomseweg 13
5059 AN Heukelom
Café Mie Pieters
58 57 88 98 12 11
6

Galgeven

Galgeven
Oisterwijk
Galgeven
95 94 93 24
7

De Rendierhoeve

Eindhovenseweg 6
5056 RP Berkel-Enschot
De Rendierhoeve
21 20
8

Abdij de Koningshoeven

Eindhovenseweg 3
5056 RP Berkel-Enschot
Abdij de Koningshoeven
30
9

Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang

Eindhovenseweg
Tilburg
Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang
70 84 90 64 61
10

Piushaven

Piushaven
5017 AN Tilburg
Piushaven

Beschrijving

1

Piushaven

Piushaven
5017 AN Tilburg
Piushaven
  • We starten de wandeling in de bruisende Piushaven (1). De haven ontstond pas na Vincents tijd hier, in 1923, als antwoord op de florerende textielindustrie. Tegenwoordig is het een recreatieve plek boordevol gezellige horeca en vaarmogelijkheden. Destijds was dit het laatste stukje stad.
  • Vanuit hier loop je zó het groene buitengebied in. Aan de rand van Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven ligt rijksmonument Waterzuivering Moerenburg (2). Van 1937 tot 2005 werd hier het afvalwater uit de textielindustrie gereinigd. Het was ooit de eerste biologische waterzuivering in Nederland en trok veel internationale aandacht.
  • We wandelen naar de plek waar in 1310 één van de eerste stenen huizen van Tilburg werd gebouwd: Huize Moerenburg (3). De resten van deze ooit door water omgeven boerenhoeve – en later pastorie – werden in 2005 bij graafwerkzaamheden teruggevonden. Sinds 2012 herrijzen de stalen contouren van het gebouw op de plek waar het eeuwen geleden stond.
  • We wandelen verder, langs knotwilgen die zo typerend zijn voor dit natte bekenlandschap. Vincent tekende ze vaak. Knotwilgen waren voor hem net mensen.

    “Ik kan soms zoo verlangen naar landschap te maken, net als naar een verre wandeling om eens op te frisschen en ik zie in de heele natuur, b.v. in boomen, expressie en als ’t ware een ziel. Een rij knotwilgen heeft iets van een processie weesmannen soms.” (Vincent in een brief aan broer Theo, Den Haag, 10 december 1882)
  • Dat de Korvelse Waterloop (4) ooit berucht was, doet het mooie plaatje niet vermoeden: het smalle onverharde pad langs de waterloop met groen aan weerszijden levert een bijzonder landschapsbeeld op. Via deze ‘blauwsloten’ werd ooit ongezuiverd fabriekswater afgevoerd, wat zorgde voor enorme stankoverlast. De waterzuivering heeft dat probleem toen verholpen.
  • Via een smal pad omringd door bomen en begroeiing komen we uit op een typisch 19e eeuws Brabants landschap met beken, akkers en vennen. Parallel aan De Voorste Stroom lopen we richting Café Mie Pieters (5). In dit historische lunchcafé kon men – in Vincents tijd - voor 15 of 30 cent een vismaaltijd krijgen. In de omringende vennen en putten viste men met boonstaken naar paling, snoek, voorn en louw.
  • Langs de route zien we het Schaapsven, waarin vroeger de schapen werden gewassen voordat ze werden geschoren. Het water werd er voedselrijker door. Misschien groeien er daarom nog altijd zoveel waterlelies. Het pad slingert verder voorbij de oevers van het Galgeven (6), dat met 16 hectare een van de grootste vennen in de Oisterwijkse bossen is. Begin 19e eeuw kwam dit ven in handen van Tilburgse textielfabrikanten die het gebruikten om wol in te wassen. Op de omringende heuveltjes stonden vroeger een galg en een volmolen: een door windkracht aangedreven industriemolen die men gebruikte om wol te ‘vollen’, ofwel na te bewerken.
  • We passeren de Rendierhoeve (7), een voormalig neogotisch klooster uit 1903 met haar opvallende gewei boven de entree. Meer dan honderd jaar geleden huisden hier Franse Trappistinnen.
  • Alvorens we terugwandelen richting de Piushaven strijken we neer bij Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven (8). Sinds 1881 groeide deze historische plek uit van een schaapskooi met drie hoeven tot een trappistenklooster met iconische bierbrouwerij. Hier brouwen de monniken het populaire speciaalbier “La Trappe”. Tip: volg een rondleiding door de brouwerij en bezoek de kloosterwinkel of het proeflokaal.
  • Een stukje verderop torent Uitkijktoren ‘De Nieuwe Herdgang’ (9) hoog uit boven Landschapspark Moerenburg- Koningshoeven. Dit architectonische bouwwerk van 25 meter hoog laat zien hoe de natuur hier met de stad is vervlochten. De uitkijktoren is in de winter open tussen 08:00 en 17:00 uur en in de zomer van 08:00 tot 20:30 uur. De entree bedraagt € 1,50 en kan via pin betaald worden. Het is de detour meer dan waard.
10

Piushaven

Piushaven
5017 AN Tilburg
Piushaven
61
01
89
86
86
99
87
97
63
64
62
58
57
88
98
12
11
95
94
93
24
21
20
30
70
84
90
64
61