Kloosterrondwandeling Uden

Beschrijving

• Abdij Maria Refugie met Museum Krona
  Uden heeft een bijzondere kloostergeschiedenis die begon in 1636. Zo was Uden een zogeheten refugie-plek, een vluchtplaats voor kloosterlingen die elders niet welkom waren. Abdij Maria Toevlucht ligt midden in een groene oase. Midden vorige eeuw lag de abdij aan de rand van het dorp, omringd door weilanden. De birgittinessen hebben de grond rond de abdij altijd behouden. Hierdoor ligt de abdij nu in het groen. Door de vrije ligging is de kloostermuur goed zichtbaar.
  Kruisheren die ’s-Hertogenbosch moesten ontvluchten, vestigden zich in 1636 in Uden, waar wel godsdienstvrijheid was. In 1652 bouwden zij het klooster aan de Vorstenburg. Ze verkochten het rond 1713 door aan de birgittinessen omdat deze zusters moesten vertrekken van Mariënwater in Rosmalen. De naam Maria Refugie verwijst naar dit onvrijwillige vertrek. De vervallen abdij werd verbouwd en opgeknapt en wordt nog steeds bewoond door de zusters. Zij leven een verborgen en besloten leven en spreken alleen als het noodzakelijk is.
  De abdij is gesloten voor publiek, maar in het naastgelegen Museum Krona wacht je een gastvrij ontvangst. Het museum maakt deel uit van het abdijcomplex. In deze unieke omgeving wordt een van de mooiste collecties religieuze kunst van Nederland getoond en zijn wisselende exposities. Sla ook de kruidentuin en het musuemcafé De Refter niet over tijdens een bezoek.
• Sint-Petrus ‘Stoel van Antiochië’-kerk
  De eerste kerk werd rond 1300 gebouwd (bij wandelknooppunt 52). Op zondag 4 april 1886 brandde de kerk af. In 1887 werd een nieuwe kerk gebouwd. Architect Carl Weber maakte gebruik van nieuwe bouwmaterialen als staal en beton, waardoor grote overspanningen mogelijk waren. Kenmerken voor de kerk is de grote koepel.
  Als de kerk open is, loop daar dan eens onderdoor.
• Voormalig klooster in Sint-Jans gesticht
  Naast de Sint-Petruskerk lag het Sint-Jas gesticht. De Barmhartige Zusters van de H. Carolus Borromeus waren uit Trier gevlucht vanwege de Kulturkampf en kwamen op 24 september 1877 in een verbouwd huis, dat op de plaats stond waar nu verpleeghuis Sint Jan staat. Ze werken in de ziekenverpleging en beheerden een bewaarschool voor kleuters en een kindertehuis. Later werd de opvang en verpleging van bejaarden de belangrijkste bezigheid.
  De laatste zusters vertrokken in 2016 uit Uden.
• College kruisheren
  De kruisheren hebben meer dan 250 jaar het middelbaar onderwijs in Uden mede vorm gegeven. In 1743 stichtte kruisheer Walterus Peynenborgh in Uden een Latijnse school voor de opleiding van priesters. Na opheffing van de Latijnse school in 1879 werd 7 jaar later het College H. Kruis opgericht.
• Schoolgebouw en internaat
  Vanwege de toeloop van leerlingen werd aan de overkant van het oude college nieuw gebouwd. In dit langgerekte schoolgebouw uit 1921 gaven de kruisheren les en was een internaat gevestigd. Nu is het een appartementencomplex.
• Kruisherenkapel
  De Orde der kruisheren werd ruim 800 jaar geleden gesticht door Theodorus van Celles in het Belgische Hoei. De orde vestigde zich in de voorganger van dit klooster in Uden in 1700. In 1904 werd het huidige gebouw in gebruik genomen. Naast het klooster ligt de kapel O.L. Vrouw ter Linde. De verering voert terug op een notenhoutenbeeld dat in een lindenboom gevonden zou zijn. Maria draagt Jezus op haar rechterarm en heeft in haar linkerhand een scepter.
• Voormalig huis van de Heilige Columba
  Op verzoek van pastoor Spierings namen de Fransiscanessen van Veghel op 1 juli de scholen van de Ursulinenzusters over. De pastoor stelde zijn pastorie aan de Kapelstraat als klooster ter beschikking aan de zusters. Zij vertrokken in 2002.
• Afgebrande Sint-Peteruskerk en oorlogskerkhof
  Bij de gemarkeerde plaats stond de eerste Sint-Petruskerk. Op initiatief van de heemkundekring zijn de contouren van de kerk zichtbaar gemaakt met straatwerk. Naast de locatie ligt het oorlogskerkhof.
• Pauluskerk
  De voormalige Pauluskerk is ontworpen door Jan de Jong uit Schaijk, één van de architecten van de Bossche school. De naam verwijst naar de cursus kerkelijke architectuur die vanaf 1946 in het Kruithuis in Den Bosch werd gegeven. De benedictijn dom Hans van der Laan verzorgde de theoretische achtergronden. Hij was gefascineerd door het oerprincipe in de verhouding tussen hoogte, lengte en breedte. De leer die daaruit ontstond noemde hij het plastisch getal.
• Duits lijntje
  Een gedeelte van de wandeling loopt over het zogeheten Duits lijntje, het oude traject van de spoorlijn Boxtel-Wesel, een belangrijke oost-west verbinding in Europa. Tot 1950 kon men vanaf hier naar Berlijn en verder naar Vladivostok reizen.
• Retraitehuis, Arnoldusklooster, Huize Nazareth en Missiehuis St Willibrord
  De Duitse priester Arnold Janssen legde in 1875 de grondslag van het Steyler missiewerk: hij stichtte het Gezelschap van het Goddelijk Woord, de Missiezusters Dienaressen van de H. Geest en de slotzusters van STEYL, genaamd Dienaressen van de H. Geest van de Altijddurende Aanbidding. De drie congregaties groeiden sterk, door de publicaties van Janssen en een vernieuwend initiatief: retraites. In september 1911 werd een vestiging in Uden gesticht. De paters betrokken een door de zusters Ursulinen verlaten klooster, dat de naam St. Willibrord kreeg en bouwden het uit. Dit missiehuis werd in 1940 gevorderd door de Duitsers en aan het einde van de oorlog opgeblazen. In het sportpark staat een kapelltje ter herdenking. In 1912 kwamen ook de missiezusters naar Uden, aanvakelijk om de paters te helpen met huishoudelijk werk. Hun klooster werd tegenover het missiehuis gebouwd. Ook hier werd tegenover het missiehuis gebouwd. Ook hier werden retraites gehouden, vandaar de naam Retraitehuis. Dit huis staat er nog.
• D’n Ujese Boogerd