Smokkelroute De Groote Heide: de douanier | Verhalen aan de Grens
Ontdek het smokkelverleden van natuurgebied De Groote Heide.
Startpunt: vanaf jouw locatie
Bekijk alle 8 foto's
Met deze fietsroute van 44 kilometer ontdek je natuurgebied De Groote Heide. De route neemt je mee over de grens en laat je het verhaal van een commies (douanier) óf een smokkelaar in de jaren ‘30 beleven. Dit is de route van de douanier. Ga voor de route van de smokkelaar naar deze pagina.
De route start bij De Achelse Kluis in België en komt daarna langs meerdere oude smokkelpaadjes, douanekantoren, grenspalen en grensovergangen. Allen iconische onderdelen binnen het smokkelverhaal rondom de grens tussen Brabant en België. Het gaat om een gevarieerde route waarbij je een mooie verbinding hebt tussen stad, land, Nederland én België. Je doorkruist ongerepte natuur en komt langs gezellige dorpjes die bekend staan om hun smokkelverleden. Ontdek het kat- en muisspel in het grensgebied van De Groote Heide en treedt met deze fietsroute van ca. 44 kilometer in de voetsporen van de smokkelaar.
Stap af en ontdek...
Maak jouw fietsavon…
Met deze fietsroute van 44 kilometer ontdek je natuurgebied De Groote Heide. De route neemt je mee over de grens en laat je het verhaal van een commies (douanier) óf een smokkelaar in de jaren ‘30 beleven. Dit is de route van de douanier. Ga voor de route van de smokkelaar naar deze pagina.
De route start bij De Achelse Kluis in België en komt daarna langs meerdere oude smokkelpaadjes, douanekantoren, grenspalen en grensovergangen. Allen iconische onderdelen binnen het smokkelverhaal rondom de grens tussen Brabant en België. Het gaat om een gevarieerde route waarbij je een mooie verbinding hebt tussen stad, land, Nederland én België. Je doorkruist ongerepte natuur en komt langs gezellige dorpjes die bekend staan om hun smokkelverleden. Ontdek het kat- en muisspel in het grensgebied van De Groote Heide en treedt met deze fietsroute van ca. 44 kilometer in de voetsporen van de smokkelaar.
Stap af en ontdek...
Maak jouw fietsavontuur compleet en laat je bij diverse ondernemers langs de route verrassen door speciale producten, acties en arrangementen in het teken van deze route.
- Smokkelkistje van Borrelbar KikkerOp en Brasserie De Kapetulie: een kistje met vijf verschillende biertjes.
- Smokkelijs van Mamma Mia: mascarponeijs met gestoofde peertjes, stroopwafel en karamel. Ijs met een knipoog naar de boter- en suikersmokkel.
- Smokkelbier ‘Johannes de Vlugge’ van Stoombrouwerij De Pimpelier: een terraswaardig en grensoverschrijdend lekker bruin biertje (7%). Proost! Ook verkrijgbaar bij De Brasser in Budel.
- Smokkelgebakje van De Jong De Echte Bakker: Verwen jezelf met een heerlijke cappuccino ‘pungel’, overgoten met pure chocolade op een smakelijke sloffen bodem. Ook verkrijgbaar bij De Brasser in Budel.
- Likeur ’t Smokkelaartje van Fruitbedrijf Jan Janssen: zoete likorette op basis van blauwe bessen, lekker als borrel of aperitief.
- Thee van de grens: een spannende groene en witte thee van theeplantage ’t Zuyderblad die zorgt voor een lentefeestje in de mond. Fris en fruitig!
- Kraaienpoten: pittig gekruide rundsvleesworstjes van Borrelbar Kikkerop lekker voor bij de borrel. Durf jij het aan?
- Smokkelkaas: Kaasmakerij Catharinadal ontwikkelde een uniek kaasje met ‘De Doodendraad’ als lijntekening in cacao en koffie. Een echte smaaksensatie!
Over deze route
Deze fietsroute is gemaakt door VisitBrabant Routebureau. De route is uitgezet via het Brabantse fietsknooppuntensysteem. Fiets eenvoudigweg van het ene naar het andere genummerde knooppunt. Pijlen wijzen je de weg tussen de knooppunten. Klopt er iets niet aan de bewegwijzering van de route? Geef dit aan ons door via visitbrabant.com/meldpunt. Je kunt ook bellen naar 0800-4050050 (gratis).
Verhalen aan de Grens
Verhalen aan de Grens toont de veelzijdigheid van de provincie Brabant op unieke wijze. Brabant ligt namelijk zowel op de grens van Nederland en België als tussen provincie Limburg, Zeeland, Zuid-Holland en Gelderland. De grens heeft een rijke historie met verhalen over smokkelen, gesloten grenzen en grenzeloze samenwerkingen. Het is niet voor niets dat deze grens altijd een belangrijke rol heeft gespeeld in het leven van de Brabander. Belevingsroutes die zijn ontwikkeld binnen dit thema, tonen het verhaal rondom de Brabantse grens en het onbegrensde karakter van de provincie. Bekijk ze allemaal via visitbrabant.com/verhalenaandegrens.
Over De Groote Heide
Ontdek De Groote Heide; een uniek grensoverschrijdend gebied in Cranendonck, Eindhoven, Heeze-Leende, Valkenswaard, Hamont-Achel en Neerpelt. Het landsgrensoverschrijdende gebied De Groote Heide is binnen Noord-Brabant een topgebied voor natuur, toerisme & recreatie. Met 6000 ha aaneengesloten natuurgebieden met diep paarse heide, fris groene bossen, beken, riviertjes en vennen, maar ook vele bijzondere cultuurhistorische (ver)gezichten maken De Groote Heide een unieke omgeving.
-
Bewegwijzering
Volg deze bordjes en fiets eenvoudig de route van het ene naar het andere genummerde knooppunt.
Bewegwijzering
Volg deze bordjes en fiets eenvoudig de route van het ene naar het andere genummerde knooppunt.
-
Webshop routekaarten
Webshop routekaarten (Opent een nieuw venster)Koop hier thema- en knooppuntkaarten.
-
Meldpunt routes
Meldpunt routesIets niet in orde op de route? Meld het hier.
Dit ga je zien
Toegangspoort De Achelse Kluis
Dit is hét startpunt voor een fijne wandel- of fietstocht door het Leenderbos, de Groote Heide of over de Beverbeekse Heide. Begin met een kijkje in het nieuwe bezoekerscentrum en laat je inspireren door alle informatie over De Kluis en haar omgeving.
Startpunt:
De Achelse KluisDe Kluis 1
3930 Hamont-Achel
Navigeer naar startpunt
Toegangspoort De Achelse Kluis
Toegangspoort De Achelse Kluis
De Achelse Kluis
De Kluis 1
3930 Hamont-Achel
Douanewoningen De Acht Zaligheden
Hier verbleven de douaniers van de wielrijdersbrigade met hun gezin.
Startpunt:
Achel Statie 1125Hamont-Achel
Grevenbroekmuseum
In het Grevenbroekmuseum wordt de bezoeker door vele eeuwen van de geschiedenis van de streek van Hamont-Achel geleid. Van de vroegste tijden tot de laatste wereldoorlog.
Startpunt:
GrevenbroekmuseumGeneraal Dempseylaan 1
3930 Hamont-Achel
De spinnenkoppen / Friese Ruiters
Een verwijzing naar maatregelen van de douane tegen de gemotoriseerde smokkelaar.
Startpunt:
Burg-KloosterstraatHamont-Achel
De spinnenkoppen / Friese Ruiters
De spinnenkoppen / Friese Ruiters
Burg-Kloosterstraat
Hamont-Achel
Voormalige douanewoningen
Voormalige woningen voor de douaniers en hun gezin.
Startpunt:
Keunenlaan 4Hamont-Achel
Voormalig grenskantoor voor België en Nederland
Douanekantoor voor zowel Nederland als België.
Startpunt:
Grensweg 65Budel
Voormalig grenskantoor voor België en Nederland
Voormalig grenskantoor voor België en Nederland
Grensweg 65
Budel
Grensovergang met rijksgrenspaal 172
Op de grens tussen Nederland en België werden 388 gietijzeren grenspalen geplaatst, dit is paal 172.
Startpunt:
AsbroekwegBudel
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
Maak in het Smokkel- en Grensmuseum kennis met het smokkelen in de grensstreek. Onze streek, gelegen op de landsgrens van Nederland en België en grenzend aan Limburg (NL) staat bekend om de vele smokkelpraktijken in vroeger tijden
Startpunt:
Smokkel en Grens museum CranendonckSchutstraatje 20d
6021cc Budel
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
Smokkel- en Grensmuseum Cranendonck
Smokkel en Grens museum Cranendonck
Schutstraatje 20d
6021cc Budel
Borrelbar KikkerOp
Tussen de monumentale panden, in de meest karakteristieke straat van Maarheeze, vind je de zeer kindvriendelijke en gastvrije Borrelbar KikkerOp.
Startpunt:
Borrelbar KikkerOpKerkstraat 3
6026 RT Maarheeze
Voormalige dorpswinkel en drogisterij
Deze vroegere winkel stond bekend als verdeelpunt van gesmokkelde levensmiddelen.
Startpunt:
Damenweg 1Soerendonk
Beek De Strijper Aa
Een beek via welke regelmatig koeien de grens over gesmokkeld werden.
Startpunt:
KluiswegGastel
Kunstwerk voormalig boterfabriek en St. Corneliuskapel
Kunstwerk op het middelpunt van de kleinste woonkern van gemeente Cranendonck.
Startpunt:
St. CornelispleinGastel
Kunstwerk voormalig boterfabriek en St. Corneliuskapel
Kunstwerk voormalig boterfabriek en St. Corneliuskapel
St. Cornelisplein
Gastel
Den Ezel
Rijksgrenspaal 174 en Admiraliteitspaal (douanepaal)
Startpunt:
RuiterstraatBudel
Den Doodendraad
Om te voorkomen dat spionnen, verzetslui, smokkelaars en vluchtelingen ongezien de grens over konden tijdens de Eerste Wereldoorlog, legden de Duitsers een 332 kilometer lange draadversperring langs de grens en dwars door de tuin van de Achelse kluis.
Startpunt:
3930 Hamont-Achel
‘Den Dubbele Paol’ (De Dubbele Paal)
Rijksgrenspaal 176 met Baroniepaal
Startpunt:
BergboswegBudel
Voormalige Grenskapel
Midden in het heidegebied ligt afgelegen tussen een aantal vennen nog het restant van wat eens een schuilkerk was.
Startpunt:
Beverbeekse HeideHamont-Achel
Toegangspoort De Achelse Kluis
Dit is hét startpunt voor een fijne wandel- of fietstocht door het Leenderbos, de Groote Heide of over de Beverbeekse Heide. Begin met een kijkje in het nieuwe bezoekerscentrum en laat je inspireren door alle informatie over De Kluis en haar omgeving.
Startpunt:
De Achelse KluisDe Kluis 1
3930 Hamont-Achel
Navigeer naar eindpunt
Routeverhaal
Toegangspoort De Achelse Kluis
Dit is hét startpunt voor een fijne wandel- of fietstocht door het Leenderbos, de Groote Heide of over de Beverbeekse Heide. Begin met een kijkje in het nieuwe bezoekerscentrum en laat je inspireren door alle informatie over De Kluis en haar omgeving.
Startpunt:
De Achelse KluisDe Kluis 1
3930 Hamont-Achel
Navigeer naar startpunt
- België – Jaren ’30. Cor Commies, een arme man uit Antwerpen, trekt de deur achter zich dicht en steekt de provinciegrens over richting Belgisch Limburg. Als commies (grenspolitie/douane) zou je er flink de kost kunnen verdienen. Commiezen aan beide zijden van de grens hebben er de handen vol aan om de smokkelaars in de kraag te grijpen. Want, daar waar Nederland en België elkaar ontmoeten, zijn smokkelaars vindingrijker dan ooit in het stiekem vervoeren van zaken als boter, suiker en zout.
- Zoals gewoonlijk start de Commies zijn werkdag bij De Achelse Kluis (1), waar zijn collega in een commiezenhutje al op hem wacht. Beiden lachen ze nog een keer om de voorraad niet gedocumenteerde boter die ze gisterenavond wisten te onderscheppen in een boerderij. Liep dat even gesmeerd!
- Nadat ze de eerste koffie van de dag achter de kiezen hebben, beginnen ze aan hun tocht. Onderweg komen ze langs de wielrijdersbarak (thuisbasis van de commiezen te fiets) (2), waar de Commies eerder die week nog een mooie fiets op de kop wist te tikken. Bij een boerderij even verderop zien de commiezen enkele kinderen buitenspelen. Wanneer ze het erf oprijden, spurten de kinderen naar binnen. Vanachter de deur klinkt gestommel, met een brede glimlach worden ze door de boer verwelkomd.
- Mensen zijn wel vaker overdreven aardig tegen de commiezen. Ook die middag wanneer hen tijdens de lunchpauze in Achel-Statie een likeurtje wordt aangeboden door een jongeman. Al snel komt de aap uit de mouw, het is de beruchte Johannes de Vlugge. Als de Commies nu even zou onthullen waar ze die avond wachthouden, krijgt hij een fles heerlijke, maar ietwat prijzige likeur mee naar huis. Een hele fles?! Dat is drie weken werk. Plichtbewust als Cor is, wijst hij het aanbod ietwat verbouwereerd af. Voor hij het in de gaten heeft is de Vlugge alweer verdwenen. Hij zal een extra oogje in het zeil moeten houden.
- Voordat ze wacht gaan houden, passeren de commiezen het douanekantoor (5) om hun loonzakje op te halen. Aangezien hij het geld naar zijn arme familie in Antwerpen stuurt, houdt de Commies zelf nauwelijks iets over. Toch kruipt hij iedere avond vol goede moed de bosrand in, want iedere gepakte smokkelaar levert de Commies een extraatje op.
- Bij schemerdonker ontmoet hij aan de grenspaal (6) een Nederlandse collega. Net wanneer Cor te horen krijgt over zijn recente vangst, zien ze over een paadje verderop plots een rijtje figuren lopen. Zachtjes sluipen ze dichterbij. Is dat niet de Vlugge? Cor besluit de eerste smokkelaar voorbij te laten lopen en rent dan dwars door de velden naar de Vlugge met twee grote plunjebalen op zijn fiets. Cor grijpt de Vlugge vast, maar de jongeman laat alles vallen en rent de bossen in. Met een tas vol smokkelwaar, maar zonder smokkelaars, komen de commiezen weer bij elkaar. De Nederlandse collega neemt het smokkelwaar en gaat richting zijn douanekantoor. Cor Commies onderneemt nog één laatste poging en volgt de sporen van de Vlugge het bos in…
- Wanneer hij weer langs het café komt, ziet hij dat de gevellamp niet brandt. Een signaal voor smokkelaars dat de kust veilig is, denken ze. Dan toch nog succes vanavond?
Toegangspoort De Achelse Kluis
Dit is hét startpunt voor een fijne wandel- of fietstocht door het Leenderbos, de Groote Heide of over de Beverbeekse Heide. Begin met een kijkje in het nieuwe bezoekerscentrum en laat je inspireren door alle informatie over De Kluis en haar omgeving.
Startpunt:
De Achelse KluisDe Kluis 1
3930 Hamont-Achel
Navigeer naar eindpunt
- 218
- 564
- 563
- 541
- 568
- 542
- 215
- 12
- 09
- 01
- 58
- 40
- 04
- 30
- 35
- 34
- 05
- 59
- 41
- 06
- 03
- 39
- 216
- 38
- 36
- 217