Artistiek erfgoed in de regio Eindhoven: fietsend in de voetsporen van Philips en Van Gogh

In alle vroegte sta ik onder een strakblauwe lucht in hartje Eindhoven, fiets in de hand, routekaart op zak. Ik ga beginnen aan de Van Gogh fietsroute: een netwerk dat Noord-Brabant doorkruist over ruim 435 km langs alle 45 Van Gogh monumenten die de provincie telt. Onderweg wijzen bordjes de weg, net als informatiezuilen met audio’s. En of dat nog niet genoeg is, is er ook de Van Gogh route in de Routes in Brabant App, die onderweg via foto’s en fragmenten nog meer deelt over het leven van Van Gogh.

Ik beperk me vandaag tot een rondje Eindhoven-Nuenen en dat blijkt een goede keuze. Nuenen is waar Van Gogh woonde en werkte tussen 1883 en 1885 en waar hij maar liefst een kwart van al zijn werken maakte. Mijn route naar Nuenen stuurt me 13 kilometer door het landschap dat Van Gogh inspireerde en dat bij gebrek aan schildertalent ook uitstekend blijkt te inspireren tot het schieten van mooie plaatjes. Met mijn camera om mijn nek stap ik om de paar honderd meter af bij akkers vol koolzaad, historische watermolens en boerderijen in velden vol korenbloemen en klaprozen.

Eenmaal in Nuenen is het tijd om de fiets te parkeren want in dit dorp, dat werd omgedoopt tot ‘Van Gogh Village’, ligt de geschiedenis voor het oprapen. En daarvoor kan je het beste beginnen bij Van Gogh Village Museum: het museum over Van Gogh dat toeristen en kunstliefhebbers vanuit de hele wereld naar Nuenen trekt. Je kunt hier via een audiotour een reis maken door het leven van Van Gogh, van zijn eerste en opmerkelijk goede schetsen als 9-jarige, tot zijn ingewikkelde liefdesleven en zijn uiteindelijke doorbraak als wereldberoemd kunstschilder die hij zelf nooit meer heeft kunnen meemaken. Het museum is de ideale plek om je kennismaking met Van Gogh te beginnen.

Vanuit Van Gogh Village Museum begint je ontdekkingstocht pas echt, want in Nuenen is de geschiedenis van Van Gogh nog volop zichtbaar op straat. Gids Aleks neemt mij mee op een wandeling in de voetsporen van de kunstenaar. Kies je ervoor om op eigen gelegenheid op pad te gaan, dan volg je eenvoudig de uitgestippelde wandelroute langs de monumenten, waar je informatiezuilen aantreft inclusief luisterverhalen. Zo kom ik onder andere langs het enige overgebleven wevershuisje van Nuenen ­–waarin je tegenwoordig kunt overnachten– en langs het iconische Van Gogh kerkje waar de vader van Vincent predikant was. De wandelroute laat je ook gelijk het sfeervolle centrum van Nuenen zien, inclusief het levensgrote beeld van Van Gogh’s meest beroemde werk ‘De Aardappeleters’. 

Eenmaal terug bij Van Gogh Village Museum wacht er nog een leuke tussenstop aan de overkant van de straat. Bij Nune Ville geeft Jacqueline Bekkers rondleidingen door haar monumentale woning dat het ouderlijk huis was van Margot Begemann, de geliefde van Vincent van Gogh. Het was de wens van de familie Van Gogh om via dit huis het verhaal van Vincent met het publiek te kunnen delen. Het geschiedenisboek is voor mij pas echt compleet als de rondleiding wordt afgesloten bij de buren. In het ouderlijk huis van Van Gogh woont tegenwoordig de dominee van Nuenen met haar gezin. Zoon Benjamin geeft bezoekers graag een kijkje in het atelier en slaapvertrek van Vincent van Gogh, die zelf de zoon was van de toenmalige dominee.

Via heel wat groene kilometers trap ik na mijn wandeling in Nuenen langzaam terug naar Eindhoven, maar niet zonder een fijne picknick. Geen betere plek daarvoor dan in de schaduw van de treurwilg met uitzicht op de beroemde Watermolen van Opwetten. De molen werd door Van Gogh talloze keren op het doek vereeuwigd en vormt vandaag de dag een heerlijke locatie om te pauzeren tijdens je fietsroute.

Kunst is waar mijn belevenis dit keer van in het teken staat en dat houdt zeker niet op bij Van Gogh. Ik check in bij Hotel de Match, gelegen aan de Kleine Berg: mijn favoriete straatje in Eindhoven. Dit deel van de binnenstad, ook wel het ‘Quartier Vivant’ van Eindhoven genoemd, staat bekend om de vele galerieën en leuke adresjes als het gaat om winkelen en eten en drinken. Hotel de Match sluit hier met de eigenzinnige lobby en het ‘check in, stay out’ concept helemaal op aan: comfortabel overnachten, zonder poespas maar mét de stad aan je voeten.

Avonturen maken hongerig en daarom verken ik samen met een local en goede vriendin het aanbod op de Kleine Berg. De absolute winnaar van de avond: Streetfood by HAN: het low budget zusje van het gerenommeerde Umami. Hier serveren ze de sterren van de hemel voor een spotprijsje, dus geniet vooral van een tafel vol lekkers met bao buns, wontons, curry’s en pokebowls. Past er nog een nagerechtje bij? Die vind je bij de buren van Dutch Homemade. Wie liever met een drankje (of twee, drie) afsluit, schuift aan bij Bobby’s Bar. Een begrip in Eindhoven als het gaat om cocktails!

Als ik de volgende ochtend met de fiets weer in de hand sta, laat de zon het helaas afweten. Mijn enthousiasme gelukkig niet. Want de zonovergoten bloemenvelden en monumenten van Nuenen maken vandaag plaats voor een ontdekkingstocht langs industrieel erfgoed en street art in Eindhoven. Aan beiden in deze stad vol verrassingen geen gebrek. Zo wemelt het er van de muurschilderingen die soms onmogelijk over het hoofd te zien zijn maar vaker goed verstopt zitten op de gekste plekken. Ik download daarom de app Street Art Cities, waarop ik zelf een route uitstippel langs de mooiste street art tussen de binnenstad en het voormalig Philips fabrieksterrein Strijp-S. Het blijkt een hele speurtocht te zijn die me waanzinnig mooie en kleurrijke kunstwerken toont en ondertussen op onbekende plekken brengt.

Strijp-S is waar Brabant haar artistieke kant laat zien met behulp van een rauw randje en flinke dosis innovatie. In de jaren ’90 draaide electrogigant Philips hier de laatste producties, nu bevindt zich er een creatief bolwerk waar je als bezoeker niet uitgekeken raakt. Of je nu komt voor street art, een bijzonder cadeau, leuk evenementje of een lunch in een industriële (lees: Instawaardige) setting: Strijp-S bezorgt je een belevenis. Als je net als ik moet kiezen, wandel dan in elk geval binnen bij het Veemgebouw, waar je een overdekte vershal treft vol ondernemers met een verhaal die klaarstaan om je aan een mooi product te helpen. Struin gerust nog even verder over het terrein, want zo kom je ook vanzelf op de binnenplaats uit, waar een ijsje bij het zuurstokroze Intelligentia niet mag ontbreken.