De Glazen Boerderij

De Glazen Boerderij is een multifunctioneel gebouw op het centrale marktplein van het Brabantse dorp Schijndel. Het is een uitvergrote, gemiddelde Schijndelse boerderij in glas, die de geschiedenis probeert in te halen met een hang van het verleden. Dit marktgebouw met een totaal oppervlak van 1.600 m2 bevat winkels, restaurants, kantoren en een wellness centrum. Drie en dertig jaar na het eerste initiatief van de Schijndelse architect Winy Maas over de open plek op de markt van zijn geboortedorp werd het gebouw gerealiseerd.

Schijndels Marktplein heeft geleden onder de bombardementen tijdens Operation Market Garden gedurende de Tweede Wereldoorlog, het plein is sindsdien vergroot en meerdere keren verbouwd. Het bleek een te groot plein voor het dorp. Schijndel is de geboorteplaats van Winy Maas en hij schreef in 1980 als twintigjarige een brief aan de burgemeester met een voorstel om het gat tussen het plein en de Hoofdstraat weer in te vullen met een publiek toegankelijk gebouw. In 2000 vroeg de toenmalige wethouder hem om de draad op te pakken. Sindsdien zijn in een uitvoerig proces door hem en MVRDV meerdere ontwerpen voor de plek gemaakt, het huidige gebouw is het zevende concept, eerder was ondermeer een ontwerp voor een theater voorgesteld.

Schijndel leefde intens mee met deze voor het dorp historische daad. Nachtelijke debatten, enquêtes, gedachtewisselingen in de locale pers: voor- en tegenstanders, uiteindelijk allemaal overtuigd van de noodzaak van een gebouw. Het marktgebouw met een oppervlak van 1.600 m2 bevat naast kantoren ook publieke ruimten zoals restaurants, winkels en een wellness centrum.

Het door de gemeente vastgestelde maximale volume van het gebouw leek op de vorm van een lokale boerderij. MVRDV registreerde en fotografeerde alle overgebleven Schijndelse boerderijen en vroeg kunstenaar Frank van der Salm om een ideale, gemiddelde boerderij te componeren als collage van de bestaande boerderijen. De gemiddeldheid is bepaald naar aanleiding van een gedetailleerd onderzoek naar de bestaande boerderijen. Dit beeld is op de 1.800 m2 grote glazen gevel geprint met een moderne techniek die resulteert in het effect van gebrandschilderd glas. De print varieert in sterkte omwille van zicht en transparantie.

Met een hoogte van 14 meter is de boerderij 1.6 keer groter dan een echte boerderij. Het symboliseert de groei van het dorp dat ondertussen een stadje is geworden. De print volgt de schaalvergroting: zo is de geprinte deur van de boerderij bijvoorbeeld 4 meter hoog. Voor volwassenen is het geheel een vleugje nostalgie uit de jeugd. Om dit effect nog te versterken is rond de boerderij ook een vergroot erf aanglegd.