Kunstgeschiedenis

Dapper voorwaarts, maar waarheen: van Bismarck tot de Bierkeller

Aan het eind van de 19deen in de eerste helft van de 20ste eeuw werden zowel het liberalisme als het socialisme grondig in vraag gesteld. Men zocht naar een derde weg. Voor het Nationaalsocialisme werd ongewild de weg al eerder geplaveid. In de Duitse Bond (1815-1866) voerden de vorsten immers al een uiterst conservatief beleid waardoor progressieve krachten massaal uitweken. In 1871 kwam de Duitse eenmaking tot stand, het resultaat van de Pruisische Realpolitik van Bismarck. Het jonge Duitsland genoot meteen van een reeks sociale voorzieningen die de wind uit de zeilen van links haalden.

Het leger voelde zich bij de Wapenstilstand van 1918 in de steek gelaten door de Duitse burgerregering. Massa’s ontevreden, gedemoraliseerde, werkloze militairen vulden het straatbeeld. Torenhoge herstelbetalingen, de angst voor een communistische revolutie en een economische crisis kwamen daar nog bovenop. Kortom tijdens het Interbellum was niemand tevreden in het verslagen Duitsland van de Weimarrepubliek. Hitler zal van deze algemene malaise garen spinnen en op legale wijze aan de macht komen: hij mocht van meet af aan ongehinderd met volmachten regeren.