'Topos' - Meij Gommers

Letterlijk betekent Topos ‘plaats’ of ‘plek’ (uit het Oudgrieks). Topos wordt in verschillende contexten gebruikt, in kunst en literatuur, bijvoorbeeld voor herkenbare thema’s, situaties, locaties of motieven. Topo is afgeleid van topos. Denk aan topografie. Het benoemt plaatsen, maar een naam bepaalt niet de aard van een plek, niet de natuur van een mens die daar vandaan komt, of toch?

In een bijna 8 meter lang kunstboek, een leporello, met de titel ‘Kleine Atlas van de Gehele Aarde’, en een bijgevoegd libretto met metaforische herinneringen genaamd ‘Microkosmos’, onderzoek ik mijn aard, mijn plaats op aarde en mijn natuur.

Te laat, uitgedroogd, kom ik op een midzomeravond in Loon op Zand ter wereld. Op de grens van een onstuimig stuifzandgebied dat ooit de bodem van de een lege Noordzee was, in een rechtlijnig land dat al eeuwen strijdt tegen het water, begint mijn leven. Sinds mijn geboorte heb ik een groot verlangen naar zee, naar golven, naar water. Geen wonder, geboren in een straat genaamd Delphinus, als dubbel waterteken gestrand op zand,  met een naam die ‘geliefde of ster van de zee’ betekent.

Lang voel ik mij als de zomereiken in de Loonse en Drunense Duinen, onvolledig geboren, omstrengeld, mijn lichaam als een ondergrondse stam, een diepe penwortel die naar grondwater zoekt, een kruin als een nest om hutten in te bouwen, voor altijd op de uitkijk naar later, naar water. Mijn verlangen naar zee vergaat niet. Ik ben een eiland in zand.

Hoe bevrijd ik mij van aanklampende duinen, van de strenge grenzen van dit land? Allereerst door te kijken, dan te verbeelden en te schrijven, om vervolgens als een archeoloog met een kwast in de hand, mij zo zorgvuldig mogelijk op te graven, een plaats te geven, mij thuis te brengen. Het is niet voor niets dat die twee uitdrukkingen zo nauw verbonden zijn met betekenis- en zingeven, met verbanden leggen en helen.

Voor dit boek heb ik gebruik gemaakt van archiefmateriaal, met name foto’s uit albums die mijn vader voor mij maakte. Door middel van nieuwe uitsneden uit zijn foto’s laat ik mijn kijk, mijn beleving zien, vertel ik het verhaal van mijn herinneringen. Juist door het uitvergroten van het kleine, worden zij meer dan een intiem inkijkje in een uniek leven. Door fragmenten uit mijn leven te plaatsen in het kader van een groter, universeel geheel, en mijn verlangen uit te spreken naar een vorm van nabije eenheid, stel ik jou dezelfde vragen: ‘Waar ben jij? Waar ben jij waar?’ Waarbij ‘waar’ zowel verwijst naar een plaats als naar waarheid. Antwoorden op deze vragen vinden we niet alleen, zelf, maar juist ook samen. De aard van ons universum ligt besloten in ons, en hoe wij ons tot elkaar, onze waarden en de aarde verhouden.

Dit werk kreeg vorm tijdens een photobook workshop door Dienacht Publishing Yana Kruse en Calin Kruse, en Patricia Morosan, in Griekenland, oktober – november 2025.

Vernissage: zaterdag 3 januuari vanaf 15:30 uur.
Finissage: zondag 1 februari vanaf 15:30 uur.

De toegang is uiteraard gratis en u bent van harte welkom.

Verder is het Hedendaags Kunstkabinet geopend op elke zaterdag en zondag tussen 12:00 en 17:00 uur of op afspraak.